Doanh nghiệp logistics: Làm sao để vượt “bão” Covid-19?

Là một trong những ngành được hưởng lợi nhiều nhất từ hoạt động ngoại thương, khi hoạt động này “tê liệt” vì Covid-19, ngành dịch vụ logistics được đánh giá là một trong những ngành chịu nhiều thiệt hại nhất.

Doanh nghiệp logistics “kêu cứu”
Dịch Covid-19 bùng phát từ Trung Quốc và lan nhanh ra nhiều quốc gia khác được dự báo sẽ tác động mạnh đến ngành logistics ngay từ đầu năm. Thực tế, ông Phùng Tiến Toàn, Chủ tịch HĐQT Công ty CP Đầu tư thương mại và dịch vụ quốc tế (ILS), cho biết, ngay từ khi dịch có dấu hiệu bùng phát, lượng đơn hàng qua đường thủy, đường bộ của công ty đã giảm mạnh.

“Do ảnh hưởng của dịch bệnh, đơn hàng giảm nên ILS phải bố trí cho nhân viên làm việc từ xa. Một bộ phận, nhất là tài xế phải nghỉ luân phiên để phòng, chống dịch. Để giữ chân nhân viên, chuẩn bị cho giai đoạn phục hồi sau dịch, dù khó khăn do doanh thu giảm mạnh, ILS vẫn phải cố gắng duy trì chế độ cho người lao động”, ông Toàn chia sẻ.

Đại dịch Covid-19 có tác động mạnh mẽ tới các nền kinh tế và đời sống xã hội của cả thế giới, làm đảo lộn chuỗi cung ứng toàn cầu, trong đó có hoạt động logistics. Do nhiều nhà máy phải tạm ngưng hoạt động nên lượng hàng hóa cần lưu chuyển ít đi dẫn đến việc vận chuyển và giao nhận hàng hóa trong chuỗi cung ứng cũng giảm, ảnh hưởng lớn đến hoạt động của các doanh nghiệp (DN) kinh doanh dịch vụ vận tải logistics. Bên cạnh đó, DN cũng bị giảm nguồn thu đáng kể đối với hàng hóa xuất khẩu, nhập khẩu từ các nước có dịch như Trung Quốc, Hàn Quốc, Nhật Bản, Singapore…

Hiệp hội DN dịch vụ Logistics Việt Nam (VLA) phân tích, các hoạt động logistics như vận tải giảm do dịch vụ thông quan bị cản trở, dịch vụ kho bãi, cước cũng bị ảnh hưởng nặng. Một số vấn đề phát sinh khác như một số khách hàng Trung Quốc gặp khó khăn về tài chính dẫn đến mất khả năng trả nợ cho chủ hàng, nhà cung cấp Việt Nam kéo theo việc chủ hàng chậm thanh toán cho DN logistics.

Cụ thể, đối với vận tải tàu biển, các tuyến chủ yếu là từ Trung Quốc, Hàn Quốc, Nhật Bản, các hãng tàu như ONE, HMM và một số hãng tàu khác đều giảm tàu nối tất cả các tuyến, ảnh hưởng đến lịch xuất hàng và chất lượng dịch vụ. Hầu hết hàng nhập trên các tuyến về Việt Nam giảm mạnh, một số thị trường khác bị kiểm dịch gắt gao. Các thủ tục vận hành từ thị trường khu vực châu Á và một số khu vực khác chậm trễ hơn so với bình thường.

Đối với đường hàng không, các hãng hàng không hiện nay đều hủy các tuyến bay tới Trung Quốc, Hàn Quốc, Hồng Kông, đồng thời hạn chế tối đa các chuyến bay từ vùng dịch. Ngoài ra, giá cước vận chuyển hàng hóa tăng cao hơn so với bình thường. Trong khi đó, các tuyến biên giới đều khó để kiếm được nhà cung cấp vận chuyển. Lượng hàng giảm dẫn đến nhu cầu về vận tải đường bộ giảm khoảng 30%.

Ông Lê Duy Hiệp, Chủ tịch Hiệp hội Doanh nghiệp dịch vụ logistics Việt Nam (VLA) thông tin, tính đến nay, đã có khoảng 15-50% các DN cung cấp dịch vụ logistics, tùy theo loại hình dịch vụ bị giảm sút về các hoạt động và doanh thu. Dịch vụ vận tải hàng không và đường bộ bị ảnh hưởng nặng nề nhất. “Khoảng 80% hội viên của Hiệp hội là DN siêu nhỏ, nhỏ và vừa cho nên nhiều DN có nguy cơ ngừng mọi hoạt động; nhiều lao động bị giãn và mất việc nếu đại dịch kéo dài thêm”, ông Lê Duy Hiệp lo ngại.
Trước những diễn biến phức tạp như hiện nay, nhằm hỗ trợ DN ngành logistics, VLA đã đề nghị Chính phủ giảm 50% thuế thu nhập DN cho năm 2020. Khoản thuế giảm này xem như một phần để hỗ trợ DN vượt qua khó khăn kinh doanh năm 2020. Giãn, hoãn và giảm các khoản đóng góp Quỹ Bảo hiểm xã hội, Bảo hiểm thất nghiệp, Bảo hiểm y tế từ các DN bị ảnh hưởng.

Đối với các DN kho lạnh, kho mát hàng xuất nhập khẩu cần được ưu đãi về giá điện bởi hiện nay giá khu vực dịch vụ này vẫn cao hơn giá điện sản xuất từ 25% – 30%.
Ông Lê Duy Hiệp đánh giá, những kiến nghị của VLA về giãn nợ, nộp thuế đã được Chính phủ bước đầu tháo gỡ. Tuy nhiên, phải mất thời gian và thực hiện thủ tục theo yêu cầu của ngân hàng. Các quyết định về giảm giá xăng dầu đã có hiệu quả rất tích cực đối với các DN và toàn nền kinh tế nói chung.

“Mới đây nhất, Cục Hàng hải Việt Nam đã quyết định sẽ giảm 10% giá hoa tiêu cho DN vận tải biển Việt Nam hoạt động tuyến nội địa do ảnh hưởng của dịch Covid-19, thời gian thực hiện giảm giá trong 3 tháng kể từ ngày 1-5-2020. Đây là động lực rất lớn cho DN”, ông Hiệp chia sẻ.

Chuẩn bị cho giai đoạn phục hồi
Bộ Công thương nhận định, xuất khẩu hàng hóa Việt Nam có những kỳ vọng tích cực trong thời gian tới. Cụ thể, dịch Covid-19 cơ bản đã được khống chế tại Trung Quốc, hoạt động xuất nhập khẩu không còn bị hạn chế sẽ là cơ hội cho Việt Nam trong việc xuất khẩu hàng nông sản sang Trung Quốc trong thời gian tới. Bên cạnh đó, các ưu đãi của Hiệp định Đối tác Toàn diện và Tiến bộ xuyên Thái Bình Dương (CPTPP) và Hiệp định Thương mại tự do Việt Nam – EU (EVFTA) được kỳ vọng sẽ có những tác động thúc đẩy sản xuất trong nước…

Hoạt động ngoại thương được cải thiện sẽ góp phần quan trọng thúc đẩy ngành logistics phát triển. Để nắm bắt cơ hội này, ông Lê Duy Hiệp chia sẻ, VLA đang chủ động xây dựng kế hoạch hành động của ngành cung cấp dịch vụ logistics, tập trung vào ba vấn đề chính là nguồn tài chính cho kinh doanh, thúc đẩy các hoạt động cung cấp dịch vụ và ổn định đời sống của người lao động.

Ông Hiệp cho biết: “Tạo nền tảng cho sự hồi phục của DN, VLA mong muốn Chính phủ chỉ thị cho các Bộ, ngành có biện pháp triển khai việc cho DN vay với lãi suất thấp, giảm hoặc giãn thuế của DN một cách nhanh chóng, hiệu quả hơn nữa”.

Cùng với hỗ trợ từ các cơ quan chức năng, các DN được khuyến cáo cần cắt giảm chi tiêu hành chính, tăng cường hợp tác quốc tế, tìm các thị trường mới, hạn chế hoặc không phụ thuộc nhiều vào thị trường, khách hàng truyền thống. Bên cạnh đó các DN cần tận dụng các FTA thế hệ mới, nhất là EVFTA bởi dịch vụ logistics là những dịch vụ có các cam kết đáng chú ý, theo hướng mở – mạnh hơn đáng kể so với Hiệp định Thương mại quốc tế (WTO) và mang lại nhiều lợi ích cho DN.